Page 98 - XXIII Konferencja Automatyków Rytro 2019

W czujnikach chemicznych wykorzystuje się również wpływ pola magnetycznego na wielkości
paramagnetyczne oznaczanych gazów. Gazem, który ulega przyciąganiu przez silne pole magnetyczne
jest tlen co zostało wykorzystane w analizatorze paramagnetycznym, służącym do oznaczania
stężenia tlenu w mieszaninie innych gazów.

Oprócz wymienionych czujników punktowych stosowane są systemy ciągłego monitorowania
powietrza zawierające wiele czujników z różnych grup. Systemy wieloczujnikowe umieszczane są na
terenie zakładów przemysłowych i szpitali do kontroli emisji zanieczyszczeń.

Zbieranie informacji o parametrach środowiskowych wód i gleb

Aby we właściwy sposób zarządzać środowiskiem naturalnym konieczne jest monitorowanie
wszystkich elementów środowiska naturalnego, czyli powietrza atmosferycznego, wody i gleby.
W takich elementach środowiska jak gleba czy woda szybkość rozprzestrzeniania się zagrożeń jest
stosunkowo niska, dlatego monitorowanie tych elementów środowiska odbywa się poprzez
pobieranie próbek w miejscach kontrolnych, bezpośredniego skażenia, bądź imisji. Analiza
przeważnie wykonywana jest in situ w warunkach polowych bądź w laboratorium analitycznym.
Dominują tutaj pomiary manualne oparte na reakcjach chemicznych zachodzących z odpowiednimi
odczynnikami. W pomiarach terenowych parametrów wody wykonuje się pomiar temperatury,
odczynu wody, zasolenia, przezroczystości, prędkości przepływu (w rzekach), ilości tlenu
rozpuszczonego, zawartości wolnego chloru, cyjanków, amoniaku, azotynów i innych. Natomiast
w pomiarach terenowych parametrów gleby bada się jej właściwości wodno-powietrzne, gęstość,
porowatość, właściwości sorpcyjne i kwasowość wymienną czy hydrolityczną. Techniki stosowane
w zdalnym monitoringu parametrów wody oraz gleby opierają się głównie o teledetekcję
i wykorzystują telekamery, skanery wielospektralne, UV, IR, fluorescencyjne, georadary (GPR) oraz
radary SAR (z syntetyczną aperturą) ponadto w przypadku gleb wykorzystuje się jeszcze
magnetometrię polegającą na pomiarach podatności magnetycznej gleby, zawierającej metale
ciężkie.

Rys. 7. Zdjęcie przykładowego radaru SAR produkcji IDS GeoRadar [12]

System informatyczny Inspekcji Ochrony Środowiska

W automatycznych pomiarach zdalnych realizowanych na stacjach pomiarowych wyniki pomiarów są
co godzinę przesyłane siecią komórkową lub poprzez łącze stałe do bazy danych WIOŚ, a następnie
automatycznie są pobierane do bazy krajowej JPOAT 2.0 znajdującej się w GIOŚ. Dane te są dostępne
publicznie w czasie zbliżonym do rzeczywistego. Interfejs programistyczny API portalu "Jakość

str. 10 Tadeusz Skubis, Współczesne systemy pomiarowe parametrów środowiska.
POLITECHNIKA ŚLĄSKA XXIII KONFERENCJA AUTOMATYKÓW RYTRO 2019